بعد از گذشت چندين سال از وضعيت بحراني درياچه اروميه اين روزها ورود آب از سدها به درياچه اروميه و بارش‌هاي مناسب بهاره موجب بهبود وضعيت نسبي اين تالاب بين المللي شده و اميدها را دوباره براي احياي درياچه اروميه زنده کرده است.
در حالي که سال‌هاي اخير درياچه اروميه روزهاي بسيار بحراني را پشت سر گذاشته است، بهره‌برداري از طرح انتقال آب کاني سيب، تداوم رهاسازي آب سدها به سمت اين تالاب به همراه بارش‌هاي مناسب بهاره خبر از بهبود وضعيت نسبي اين درياچه مي‌دهد.تا جايي که فروردين ماه سال جاري شاهد خيل عظيم گردشگران و مردم اروميه و شهرهاي اطراف در درياچه اروميه بوديم اما هنوز سوالات مبهم و بي پاسخ زيادي باقي است، آيا درياچه اروميه رو به بهبود است، بهره برداري مهمترين طرح احياي درياچه اروميه به همراه اقدامات کنوني دولت مي‌تواند گره کور اين تالاب را باز کند يانه؟
سه دهه از بحران خشک شدن درياچه اروميه مي‌گذرد اما تاکنون اقدامات دولت‌ها براي نجات اين تالاب چاره سازه نبوده و مردم منطقه منتظرند تا دولت سيزدهم گره احياي درياچه اروميه را باز کند.از سال 76 روند خشک شدن درياچه اروميه آغاز شده و تاکنون با وجود هزينه‌هاي هنگفت ميلياردي، برنامه و اقدامات متعدد توسط دولت‌هاي گذشته، اين روند نه تنها متوقف نشده بلکه وضعيت بحراني اين تالاب بين المللي همچنان ادامه دارد.
تصاوير اين روزهاي درياچه اروميه نشان از افزايش سطح تراز و حضور گردشگراني است که بعد از گذشت سال‌ها از شرايط بحراني در اين درياچه تفريح مي‌کنند اما کارشناسان معتقدند درياچه اروميه همچنان در وضعيت بحراني به سر مي‌برد و با توجه به پيش رو بودن فصل گرما و افزايش تبخير آب موجود درياچه اروميه دوباره اين تالاب تابستان به وضعيت بحراني خود نزديک تر مي‌شود.بر اساس اعلام مسئولان هم اکنون تراز درياچه اروميه به 1270.53 متر و وسعت آن 1790 کيلومترمربع و به حجم 2.34 ميليارد مترمکعب رسيده است.تاکنون بيش از 446 ميليون مترمکعب آب از سدهاي آذربايجان‌غربي به درياچه اروميه رهاسازي شده و اين روند ادامه دارد.نکته قابل توجه اينکه مشکل امروز درياچه اروميه نتيجه چندين دهه مديريت ناصحيح منابع آبي، کشت و توسعه بي رويه اراضي کشاورزي، کاهش بارندگي و خشکسالي در منطقه، سدسازي و استفاده بي رويه از آب‌هاي زيرزميني است و با رهاسازي آب چند سد و انتقال آب نمي‌توان اين درياچه را به شرايط اکولوژيک بازگرداند.تغيير الگوي کشت، کاهش و مديريت مصرف آب در بخش کشاورزي، استفاده اصولي از ذخاير آب‌هاي زيرزميني، مشارکت مردم همچنان از مهمترين اقدامات براي تداوم بهبود شرايط نسبي اين تالاب بين المللي است هر چند دولت سيزدهم مصمم به احياي اين درياچه است بايد منتظر ماند و ديد اين اقدامات تا چه ميزان مي‌تواند اين بحران زيست محيطي چندين دهه اخير در اين منطقه را مديريت کند.
احياي درياچه وارد فاز نرم‌افزاري شد
 دبير کارگروه ملي نجات درياچه اروميه در خصوص آخرين وضعيت درياچه اروميه گفت: در حال حاضر اين درياچه يک هزار و 225 کيلومتر وسعت دارد و حجم آب آن نيز به بيش از يک ميليارد و 720 ميليون مترمکعب مي‌رسد.محمدصادق معتمديان با بيان اينکه فاز اول احياي درياچه اروميه به محوريت سخت افزاري رو به اتمام است و همزمان فاز دوم نرم افزاري آغاز شده است، افزود: همه پروژه‌هاي سخت افزاري با بيش از چند هزار ميليارد تومان براي احياي درياچه اروميه انجام شد تا وعده‌هاي دولت سيزدهم زمين نماند و اکنون همان با فرآيند احيا وارد فاز نرم افزاري مي‌شويم.
دبير کارگروه ملي نجات درياچه اروميه با بيان اينکه برنامه رهاسازي از سدها با افزايش حجم ذخاير آب آنها انجام گرفت و از آذرماه سال گذشته رهاسازي انجام شده است، ادامه داد: در حال حاضر 411 مترمکعب بر ثانيه ورودي آب به درياچه اروميه است که با اين ميزان ورودي به درياچه در روز حدود 50 ميليون مترمکعب مي‌رسد.معتمديان با بيان اينکه احياي درياچه اروميه مطالبه بحق مردم است، عنوان کرد: احياي درياچه اروميه نيازمند عزم ملي و همراهي مردم بوده و دولت سيزدهم در سخت‌ترين شرايط، اعتبارات خوبي را به اين امر اختصاص داده است.
وي با اشاره به رويکرد اين کارگروه براي اجراي طرح‌هاي نرم افزاري گفت: درصدد هستيم تا در بحث تغيير الگوي کشت و بهره گيري از سيستم‌هاي آبياري نوين اقدامات قابل توجهي با همراهي مردم و بهره برداران داشته باشيم که در آن صورت، سرعت و شتاب بيشتري در بحث احياي درياچه اروميه را شاهد خواهيم بود.معتمديان با تاکيد بر اينکه مشکل اصلي در زمينه احياي درياچه اروميه مربوط به نوع مديريت منابع آبي است و ادامه داد: در حال حاضر 57 درصد منابع آبي آذربايجان غربي براي سه محصول سيب، يونجه و چغندر مورد استفاده قرار مي‌گيرد که نشان دهنده نبود مديريت منابع آبي در مصارف کشاورزي است و اين رويه‌ها بايد به سرعت تغيير يابد.
وي با بيان اينکه طرح‌هاي نمونه در حوزه ارس در خصوص تغيير الگوي کشت آغاز شده، اظهار کرد: جايگزيني باغات پسته و گردو به جاي محصولات پرآب بر در دستور کار قرار گرفته که درآمد و اشتغال بيشتر و کاهش مصرف را براي منطقه به ارمغان خواهد آورد.دبير کارگروه نجات ملي درياچه اروميه افزايش 140 هزار هکتاري اراضي کشاورزي در حوضه آبريز درياچه اروميه در حوزه استحفاظي آذربايجان غربي را نمونه‌اي از نتايج غفلت از مردمي سازي طرح‌هاي احيا دانست و افزود: بايد بايد مديريت درست و منطق مانع از چنين توسعه‌هايي مي‌شديم.
تراز درياچه اروميه از مرز 1270 متر بالاتر رفت
سرپرست حوضه آبريز درياچه اروميه نيز  در خصوص آخرين وضعيت درياچه اروميه گفت: هم‌اکنون تراز درياچه اروميه به 1270.53 متر و وسعت آن 1790 کيلومترمربع و به حجم 2.34 ميليارد مترمکعب رسيده است.
احمد قندهاري درباره مهم‌ترين اقدام‌هاي مديريت حوضه آبريز درياچه اروميه ادامه داد: با وجود وضعيت نامساعد بارش‌ها در حوضه آبريز اروميه در 6 ماه نخست سال، حدود 200 ميليون مترمکعب از سدهاي حوضه آبريز، رهاسازي و جريان آب به‌سوي درياچه اروميه و تالاب‌هاي اقماري آن روان شد.وي افزود: در ادامه با توجه به وضعيت مناسب‌تر بارش‌هاي بهاري جريان رهاسازي از سدهاي حوضه و کانال انتقال آب به درياچه افزايش قابل‌توجه يافته است، به‌طوري‌که تا پايان فروردين‌ماه بالغ بر 580 ميليون مترمکعب آب رهاسازي و انتقال آب انجام گرفت.
سرپرست حوضه آبريز درياچه اروميه خاطرنشان کرد: بر اساس برنامه‌هاي در دست انجام، رهاسازي آب از سدهاي حوضه به‌خصوص سدهاي بوکان و مهاباد همچنان ادامه دارد؛ در صورت مساعد بودن شرايط، اين اقدام تا پايان نيمه اول ارديبهشت‌ماه ادامه خواهد يافت.به گفته قندهاري، همه اين فعاليت‌ها سبب شد که هم‌اکنون تراز درياچه اروميه به رقم 1270.53 متر، به وسعت 1790 کيلومترمربع و به حجم 2.34 ميليارد مترمکعب برسد.سرپرست حوضه آبريز درياچه اروميه ادامه داد: تأمين نياز زيست‌محيطي تالاب‌هاي اقماري نيز به بيش از 80 ميليون مترمکعب (15 ميليون مترمکعب بيشتر از برنامه) محقق شد.
446 ميليون مترمکعب آب از سدهاي آذربايجان‌غربي به درياچه اروميه رهاسازي شد
مديرعامل شرکت آب منطقه‌اي آذربايجان‌غربي نيز در خصوص اقدامات اين شرکت در خصوص احياي درياچه اروميه گفت: 446 ميليون مترمکعب آب از ابتداي سال آبي جاري (اول مهر 1402) تاکنون از سدهاي استان به درياچه اروميه رهاسازي شده است.مجيد رستگاري با بيان اينکه از اين ميزان 296.5 ميليون مترمکعب شامل 66.5 درصد کل آب‌هاي رهاسازي شده مربوط به سد بوکان و ساروق تکاب بوده است، گفت: همچنين در اين مدت، 82.7 ميليون متر مکعب از سد مهاباد، 55 ميليون مترمکعب از سد حسنلو و 12 ميليون متر مکعب از سد سيلوه به سمت درياچه اروميه رهاسازي شده است.
مديرعامل شرکت آب منطقه‌اي آذربايجان‌غربي اظهار کرد: طي 9 سال آبي گذشته در مجموع هفت ميليارد و 493 ميليون مترمکعب آب از سدهاي استان به سمت درياچه اروميه رهاسازي شده است.وي با بيان اينکه مرحله دوم رها سازي حقابه زيست محيطي درياچه اروميه از محل سد سيلوه پيرانشهر به سمت درياچه آغاز شد، اظهار کرد: اين مرحله از رهاسازي در فاز اول از محل سد سيلوه از طريق مانور دريچه تخليه تحتاني سد به سمت رودخانه لاوين بوده و در ادامه پشت سد مخزني کاني سيب رها سازي مي‌شود.
دولت سيزدهم با عزم راسخ به دنبال احياي درياچه زيبا و نمکي اروميه است
سخنگوي دولت در ساحل درياچه اروميه نيز اواخر ماه گذشته در جشنواره فرهنگي ورزشي درياچه اروميه در سخناني اظهار کرد: دولت سيزدهم با عزم راسخ به دنبال احياي درياچه زيبا و نمکي اروميه است و اکنون با ديدن اين حال خوب درياچه بايد تلاش‌ها به سمت استمرار اين موج‌ها و حال خوب درياچه اروميه باشد.علي بهادري جهرمي ادامه داد: دولت سيزدهم در همه حال پشتيبان مطالبه ملي از درياچه اروميه است و اميدواريم در فاز جديد که مرحله نرم افزاري است با مشارکت مردم به صورت جمعي اين موضوع آبي را حل کنيم.
به گزارش امانت به نقل از مهر،در سال‌هاي اخير بر اثر کاهش نزولات آسماني، بهره برداري بي رويه از آب‌هاي سطحي و زيرزميني، ساخت سدهاي مخزني، افزايش دماي هوا و تبخير بيش از حد، با بحران کم آبي رو به رو و هر سال اين روند تشديد شده است.
اکنون بايد منتظر ماند و ديد با اتمام طرح‌هاي سخت افزاري و آغاز طرح‌هاي نرم افزاري با توجه به اقدامات دولت اين دلشوره ها براي احياي درياچه اروميه پايان مي‌پذيرد يا نه؟